Bên cạnh nền kinh tế hùng mạnh được xếp vào hàng bậc nhất thế giới, Nhật Bản còn được nhắc đến như là một biểu tượng trong hệ thống giáo dục chất lượng cao khiến nhiều quốc gia khác khâm phục và học tập. Cùng HIGOI tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.
[su_spoiler title=”Tóm tắt hệ thống giáo dục của Nhật Bản” open=”yes” style=”fancy”]
Hệ thống giáo dục của Nhật Bản được đánh giá là một trong những hệ thống giáo dục tốt nhất thế giới, với mức độ học tập và cạnh tranh cao, đào tạo ra nhiều sinh viên ưu tú trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Bên cạnh đó, hệ thống giáo dục Nhật Bản còn rất đa dạng và phong phú, bao gồm các cấp độ khác nhau từ mầm non đến đại học.
- Giáo dục mầm non:Giáo dục mầm non ở Nhật Bản bao gồm các trường mầm non công lập và tư nhân. Các trường mầm non công lập thường được tài trợ bởi chính phủ và có học phí rất thấp hoặc miễn phí. Các trường mầm non tư nhân có học phí cao hơn, nhưng thường có chất lượng giáo dục tốt hơn. Các trường mầm non ở Nhật Bản có chương trình giáo dục chung và đặc biệt cho trẻ em từ 3 đến 6 tuổi.
- Giáo dục tiểu học và trung học cơ sở:Giáo dục tiểu học và trung học cơ sở ở Nhật Bản được bắt đầu từ 6 tuổi đến 12 tuổi (tiểu học) và từ 12 tuổi đến 15 tuổi (trung học cơ sở). Các trường công lập và tư nhân đều có sẵn, tuy nhiên, trường công lập được ưa chuộng hơn do học phí rẻ hơn. Chương trình giáo dục cho tiểu học và trung học cơ sở tập trung vào các môn học cơ bản như toán, ngữ văn, khoa học và xã hội học.
- Giáo dục trung học phổ thông:Giáo dục trung học phổ thông ở Nhật Bản được bắt đầu từ 15 tuổi đến 18 tuổi và là cấp độ cao nhất của giáo dục phổ thông. Tại Nhật Bản, hầu hết học sinh đều phải tốt nghiệp trung học phổ thông trước khi vào đại học hoặc trường nghề. Giáo dục trung học phổ thông bao gồm các môn học chuyên sâu và cấp độ khó hơn so với giáo dục trung học cơ sở.
- Giáo dục đại học:Giáo dục đại học ở Nhật Bản bao gồm các trường đại học và cao đẳng. Hầu hết các trường đại học ở Nhật Bản đều là trường công lập, với một số ít trường tư nhân. Các trường đại học công lập nhận được tài trợ từ chính phủ và có học phí thấp hơn so với các trường tư nhân.
Để đăng ký vào một trường đại học ở Nhật Bản, học sinh phải hoàn thành khóa học tiếng Nhật và đạt được mức độ năng lực tiếng Nhật tương ứng với yêu cầu của trường. Ngoài ra, họ cũng phải đạt được mức độ năng lực về các môn học cơ bản như toán, ngữ văn và khoa học. Trong khi đó, các trường nghề và trường dạy nghề cũng là một phần quan trọng của hệ thống giáo dục Nhật Bản, đào tạo ra những người thợ lành nghề và có chất lượng cao.
Hệ thống giáo dục Nhật Bản được đánh giá là rất nghiêm khắc và cạnh tranh, với nhiều giờ học và bài tập để làm. Các học sinh và sinh viên cũng phải tuân thủ quy tắc rất nghiêm ngặt trong việc học tập và tham gia các hoạt động tại trường. Tuy nhiên, hệ thống giáo dục Nhật Bản cũng có nhiều ưu điểm, bao gồm sự chú trọng đến đạo đức và giáo dục công dân, khuyến khích học sinh và sinh viên tự học và độc lập, và có chất lượng giáo dục cao.
[/su_spoiler]
Khái quát chung về hệ thống giáo dục Nhật Bản
[su_spoiler title=”Hệ thống giáo dục của Nhật Bản có gì ưu việt?” open=”yes” style=”fancy”]
Giáo dục Nhật Bản là một trong những hệ thống giáo dục hàng đầu trên thế giới và có nhiều điểm mạnh đáng kể, bao gồm:
- Tập trung vào giáo dục toàn diện: Hệ thống giáo dục Nhật Bản tập trung vào việc phát triển toàn diện cho học sinh và sinh viên, bao gồm cả các kỹ năng sống và nghề nghiệp. Điều này giúp học sinh và sinh viên phát triển không chỉ kiến thức mà còn là kỹ năng mềm như kỹ năng giao tiếp, quản lý thời gian, tư duy phản biện, …
- Chất lượng giáo dục cao: Giáo dục Nhật Bản được đánh giá là có chất lượng giáo dục cao, đặc biệt là ở các trường đại học và cao đẳng. Các trường đại học và cao đẳng hàng đầu của Nhật Bản luôn được xếp hạng trong danh sách các trường đại học hàng đầu trên thế giới, với chất lượng đào tạo được công nhận bởi các tổ chức uy tín trên thế giới.
- Hệ thống giáo dục đa dạng: Giáo dục Nhật Bản cung cấp một loạt các lựa chọn cho học sinh và sinh viên, bao gồm các trường đại học, cao đẳng, trường nghề, trường dạy nghệ thuật và trường dạy nghề kỹ thuật. Ngoài ra, hệ thống giáo dục Nhật Bản cũng có nhiều khóa học chuyên môn và nghề nghiệp đa dạng, giúp học sinh và sinh viên có thể tìm ra con đường nghề nghiệp phù hợp với mình.
- Đào tạo kỹ năng chuyên môn: Giáo dục Nhật Bản đào tạo học sinh và sinh viên với các kỹ năng chuyên môn cao, đặc biệt là trong các ngành khoa học và kỹ thuật. Nhiều trường đại học Nhật Bản có chương trình học tập chuyên sâu về các lĩnh vực công nghệ cao, robot, vật lý, hóa học, công nghệ sinh học, y học, v.v.
- Nghiên cứu và phát triển khoa học: Giáo dục Nhật Bản đóng góp lớn vào nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ trên thế giới, với nhiều nghiên cứu và phát minh khoa học được tiếp nhận trên toàn thế giới. Hệ thống giáo dục Nhật Bản cũng có nhiều viện nghiên cứu khoa học và các cơ sở nghiên cứu khác, nơi các nhà khoa học và sinh viên có thể tiếp cận với các thiết bị và công nghệ tiên tiến.
- Sự tập trung vào tư duy sáng tạo và sáng kiến: Hệ thống giáo dục Nhật Bản đánh giá cao tư duy sáng tạo và sáng kiến, và giáo dục các học sinh và sinh viên để trở thành những nhà sáng lập và lãnh đạo doanh nghiệp trong tương lai. Các trường đại học và cao đẳng Nhật Bản thường có các chương trình đào tạo kinh doanh và quản lý, đồng thời khuyến khích sinh viên tham gia các hoạt động sáng tạo và khởi nghiệp.
- Giáo dục tôn trọng đạo đức và giá trị: Giáo dục Nhật Bản cũng đề cao tôn trọng đạo đức và giá trị, và giáo dục các học sinh và sinh viên về trách nhiệm xã hội và tinh thần cộng đồng. Điều này giúp hình thành một xã hội Nhật Bản tôn trọng giá trị văn hóa và đạo đức.
- Môi trường học tập an toàn và tốt đẹp: Hệ thống giáo dục Nhật Bản cũng đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn và môi trường học tập tốt đẹp, đảm bảo cho học sinh và sinh viên có một môi trường học tập an toàn, tốt đẹp và khuyến khích sự phát triển toàn diện.
Tóm lại, giáo dục Nhật Bản có nhiều điểm mạnh đáng kể, bao gồm tập trung vào giáo dục toàn diện, chất lượng giáo dục cao, hệ thống giáo dục đa dạng, đào tạo kỹ năng chuyên môn, nghiên cứu và phát triển khoa học, sự tập trung vào tư duy sáng tạo và sáng kiến, giáo dục tôn trọng đạo đức và giá trị, và môi trường học tập an toàn và tốt đẹp.
[/su_spoiler]
Từ giữa những năm 1947 – 1950, Nhật Bản đã tiến hành thiết lập một hệ thống giáo dục theo mô hình kiểu mẫu của Mỹ và vận hành cho đến ngày nay.
Hệ thống này bao gồm 9 năm giáo dục bắt buộc, 3 năm Trung học không bắt buộc và các cấp học cao hơn là Đại học, Cao đẳng và Trung cấp.
Đề ra mục tiêu “Không để một trẻ em nào trong một gia đình và không một gia đình nào trong cộng đồng không được giáo dục”, nền giáo dục Nhật Bản hướng đến thúc đẩy sự phát triển hài hòa của trẻ em về mọi mặt từ trí tuệ, thể chất đến nhân cách, thái độ…
Các cấp học tại Nhật Bản
Đối với sinh viên các trường đại học chính qua, ngành y khoa, nha khoa và thú y sẽ phải học từ 5 đến 6 năm. Sau đại học, chương trình thạc sĩ học 2 năm và chương trình tiến sĩ học 5 năm. Tùy vào quy định của mỗi trường Đại học mà thời gian học sẽ khác nhau.
- Trường Cao đẳng: có một số khoa như khoa điều dưỡng sẽ học 3 năm.
- Trường kỹ thuật – nghiệp vụ: là trường dạy nghề có thời gian học từ 1 đến 3 năm (nhưng phần lớn học 2 năm).
- Trường trung học chuyên nghiệp: dạy nghề 5 năm, dành cho đối tượng là học sinh đã tốt nghiệp trung học cơ sở.
Theo quy định của Bộ Giáo dục Nhật, 2 bậc học bắt buộc là Tiểu học và Trung học cơ sở. Bởi vậy nên những gia đình có trẻ nhỏ đang trong độ tuổi từ 6 đến 15 tuổi và mang quốc tịch Nhật Bản sẽ nhận được thông báo của cơ quan quản lý nhà nước ở địa phương để tiến hành các thủ tục cho trẻ đến trường.
Việc học đến bậc Trung học phổ thông là không bắt buộc. Tuy nhiên gần như 100% trẻ em Nhật học tiếp cấp III sau khi hoàn thành 9 năm học bắt buộc. Tỷ lệ tốt nghiệp cấp III ở nhật là 90%.
Thống kê cho thấy 53,4% học sinh Nhật Bản học lên các bậc học cao hơn trong các trường Chuyên môn, Cao đẳng hoặc Đại học.
Con số này chỉ xếp sau quốc gia đứng đầu thế giới là Mỹ. Hệ thống giáo dục Nhật bản đã làm rất tốt vai trò của mình khi quốc gia này được biết đến là quốc gia có tỷ lệ dân số mù chữ gần như bằng 0.
Thời gian học và nghỉ
[su_spoiler title=”Sơ lược về thời gian học và nghỉ của học sinh và sinh viên tại Nhật Bản” open=”yes” style=”fancy”]
Thời gian đi học và nghỉ học của học sinh và sinh viên Nhật Bản khá đặc biệt và khác với một số quốc gia khác trên thế giới. Dưới đây là một số thông tin chi tiết về thời gian đi học và nghỉ học ở Nhật Bản:
- Học sinh trung học và tiểu học: Học sinh trung học và tiểu học ở Nhật Bản thường bắt đầu đi học từ tháng 4 và kết thúc vào tháng 3 năm sau. Họ thường học từ thứ hai đến thứ sáu, với các ngày nghỉ cuối tuần và các ngày lễ. Thời gian học vào ban ngày thường từ khoảng 8 giờ sáng đến 3 giờ chiều.
- Sinh viên đại học: Thời gian đi học của sinh viên đại học ở Nhật Bản thường bắt đầu từ tháng 4 và kéo dài đến tháng 3 năm sau. Tuy nhiên, sinh viên có thể có thời gian học khác nhau tùy vào trường đại học của họ. Thời gian học vào ban ngày thường từ 8 giờ sáng đến 5 giờ chiều, với các ngày nghỉ cuối tuần và các ngày lễ.
- Kì nghỉ hè và đông của học sinh và sinh viên: Học sinh và sinh viên Nhật Bản có hai kì nghỉ trong năm, đó là kì nghỉ hè và kì nghỉ đông. Kì nghỉ hè thường kéo dài khoảng 5-6 tuần, bắt đầu từ giữa tháng 7 đến cuối tháng 8. Kì nghỉ đông thường kéo dài từ giữa tháng 12 đến đầu tháng 1.
- Các ngày lễ trong năm: Nhật Bản có nhiều ngày lễ trong năm, bao gồm ngày Tết Dương lịch, ngày Tết Nhật Bản (gọi là “Oshogatsu”), ngày Tàn lễ và nhiều ngày lễ khác. Các ngày lễ này thường là ngày nghỉ cho học sinh và sinh viên.
- Thời gian tự do sau giờ học: Sau giờ học, học sinh và sinh viên ở Nhật Bản thường có nhiều hoạt động và sở thích khác nhau. Một số học sinh thường tham gia các câu lạc bộ hoặc các hoạt động ngoại khóa khác trong trường học của họ, trong khi sinh viên thường tự tổ chức thời gian và tham gia các hoạt động ngoại khóa khác
[/su_spoiler]
Tại Nhật Bản, năm học thường bắt đầu vào tháng 4 và kéo dài cho đến tháng 3 năm sau. Tuy nhiên cũng có một số trường nhập học vào mùa thu.
Ở các bậc Tiểu học và Trung học, học sinh sẽ có 3 học kỳ, lên đến bậc Cao đẳng, Đại học sẽ rút xuống còn 2 học kỳ. Học 6 ngày / tuần và chủ nhật được nghỉ.
Học sinh, sinh viên tại Nhật có 3 đợt nghỉ trong năm: từ cuối tháng 7 đến cuối tháng 8 (với sinh viên từ cuối tháng 7 đến cuối tháng 9) là nghỉ hè; cuối tháng 12 đến đầu tháng 1 là nghỉ đông và từ tháng 2 đến tháng 3 là nghỉ xuân.
Hiện nay, chính phủ Nhật đang tìm cách thu hút sinh viên từ các nước khác đến đây học tập bằng nhiều chính sách, ưu đãi. Ngoài ra còn cho thành lập nhiều trường dự bị tiếng phục vụ cho sinh viên ngoại quốc như: Koiwa, Kurume, Ngoại ngữ Osaka…
[su_spoiler title=”Sơ lược về các trường dự bị tiếng Nhật cho người nước ngoài” open=”yes” style=”fancy”]
Các trường dự bị tiếng Nhật cho sinh viên ngoại quốc ở Nhật Bản (còn gọi là trường tiếng Nhật cho người nước ngoài) là những trường học đào tạo và giảng dạy tiếng Nhật cho những sinh viên quốc tế đến Nhật Bản để học tập hoặc làm việc.
Những sinh viên ngoại quốc muốn học tập tại các trường đại học ở Nhật Bản thường phải có trình độ tiếng Nhật tương đương với JLPT (Japanese Language Proficiency Test), một bài kiểm tra đánh giá trình độ tiếng Nhật của người học. Tuy nhiên, nếu trình độ tiếng Nhật của sinh viên chưa đạt yêu cầu, họ có thể tham gia khóa học tiếng Nhật tại các trường dự bị tiếng Nhật cho sinh viên ngoại quốc.
Các trường dự bị tiếng Nhật cho sinh viên ngoại quốc thường đào tạo từ cơ bản đến nâng cao về tiếng Nhật, giúp sinh viên phát triển kỹ năng nghe, nói, đọc và viết tiếng Nhật. Ngoài ra, các trường này cũng cung cấp những kiến thức và kỹ năng về văn hóa, xã hội và hệ thống giáo dục Nhật Bản để giúp sinh viên tiếp cận và thích nghi với môi trường học tập và sinh hoạt tại Nhật Bản.
Thời gian học tập tại các trường dự bị tiếng Nhật cho sinh viên ngoại quốc thường từ 6 tháng đến 2 năm, tùy thuộc vào trình độ tiếng Nhật ban đầu của sinh viên. Sau khi hoàn thành khóa học, sinh viên sẽ có khả năng giao tiếp và học tập tốt hơn tại các trường đại học ở Nhật Bản.
Danh sách các trường tiếng Nhật cho người nước ngoài ở Nhật Bản khá đa dạng và phong phú. Dưới đây là một số trường tiếng Nhật cho người nước ngoài phổ biến ở Nhật Bản:
- Tokyo Japanese Language Education Center
- Sophia University Japanese Language Program
- Waseda University Japanese Language Program
- Keio University Japanese Language Program
- Kansai Gaidai University Japanese Language Program
- Kyoto University of Foreign Studies Japanese Language Program
- Hokkaido University Japanese Language Program
- Okayama University Japanese Language Program
- Osaka University Japanese Language Program
- Nagoya University Japanese Language Program
Ngoài ra, còn có nhiều trường khác cũng đào tạo tiếng Nhật cho người nước ngoài như Osaka Gakuin University, Ritsumeikan Asia Pacific University, Hiroshima University, Saitama University, Tokyo University of Agriculture and Technology, và nhiều trường khác.
Các trường tiếng Nhật cho người nước ngoài ở Nhật Bản thường có chất lượng giáo dục cao, giáo viên nhiều kinh nghiệm và cung cấp cho sinh viên nhiều hoạt động văn hóa và kết nối xã hội để giúp sinh viên hòa nhập với môi trường Nhật Bản.
[/su_spoiler]
Rất nhiều các chương trình học bổng hỗ trợ cho du học sinh cũng được Chính phủ Nhật chi mạnh tay để thu hút “chất xám”, có thể kể đến: học bổng toàn phần, học bổng 50%, học bổng 80%, hoặc các gói hỗ trợ khác như: hỗ trợ ở ký túc xá; hỗ trợ tiền thuê nhà; hỗ trợ chi phí sinh hoạt…
[su_spoiler title=”Sơ lược về chính sách học bổng cho người nước ngoài ở Nhật Bản” open=”yes” style=”fancy”]
Nhật Bản là một trong những quốc gia có chính sách học bổng cho người nước ngoài rất phong phú và đa dạng. Chính phủ, các tổ chức phi chính phủ, các trường đại học và các công ty tư nhân đều có các chương trình học bổng hỗ trợ sinh viên quốc tế học tập tại Nhật Bản. Dưới đây là một số chính sách học bổng phổ biến cho sinh viên nước ngoài ở Nhật Bản:
- Chương trình học bổng Quan hệ Đối tác Nhật Bản (JASSO): Chương trình này được cung cấp bởi Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JASSO) và cung cấp các khoản hỗ trợ tài chính cho sinh viên nước ngoài, bao gồm hỗ trợ học phí, chi phí sinh hoạt và chi phí đi lại.
- Chương trình học bổng quốc gia Nhật Bản (MEXT): Chương trình này được cung cấp bởi Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, Khoa học và Công nghệ Nhật Bản và hỗ trợ học phí, chi phí sinh hoạt và các khoản phụ cấp khác cho sinh viên quốc tế học tập tại Nhật Bản.
- Chương trình học bổng của các trường đại học: Nhiều trường đại học ở Nhật Bản cũng cung cấp các chương trình học bổng cho sinh viên quốc tế, bao gồm hỗ trợ học phí, chi phí sinh hoạt, chi phí đi lại và các khoản phụ cấp khác.
- Chương trình học bổng của các tổ chức phi chính phủ: Ngoài các chương trình học bổng của chính phủ và trường đại học, các tổ chức phi chính phủ cũng cung cấp các khoản hỗ trợ tài chính cho sinh viên quốc tế học tập tại Nhật Bản, bao gồm hỗ trợ học phí, chi phí sinh hoạt và chi phí đi lại.
Ngoài ra, các chương trình học bổng cho sinh viên quốc tế ở Nhật Bản có thể đòi hỏi các yêu cầu khác nhau như trình độ tiếng Nhật, thành tích học tập, tài chính và hành vi đạo đức của sinh viên. Sinh viên nên tìm hiểu kỹ các yêu cầu và thủ tục đăng ký để có thể đăng ký thành công các chương trình học bổng này.
[/su_spoiler]
Với sự đầu tư phát triển không ngừng từ phía chính phủ, hệ thống giáo dục tại Nhật Bản vẫn đang từng bước trở thành nền giáo dục lý tưởng cho các nước khác và là môi trường học tập đáng mơ ước cho những học sinh, sinh viên trong và ngoài quốc gia.