Khi nộp đơn đăng ký tham gia xuất khẩu lao động Nhật Bản, bạn chắc chắn đã nghe thấy cán bộ tuyển dụng nhắc đến nghiệp đoàn. Tuy nhiên có không ít người vẫn còn thắc mắc không biết nghiệp đoàn Nhật Bản là gì, vai trò của nghiệp đoàn như thế nào mà lại có thể quan trọng với đời sống của công nhân lao động đến như vậy. Trong bài viết này HIGOI sẽ cùng các bạn tìm hiểu những thông tin hữu ích về nghiệp đoàn cũng như vai trò của nghiệp đoàn trong thời gian bạn làm việc tại các xí nghiệp Nhật Bản. Hy vọng nó có thể giúp ích cho những bạn có ý định sang Nhật làm việc và sinh sống.
Nghiệp đoàn Nhật Bản là gì?
Trước khi đi sâu vào tìm hiểu những thông tin liên quan đến xuất khẩu lao động, bạn cần phải hiểu được nghiệp đoàn là gì?
Theo định nghĩa của Wikipedia “Nghiệp đoàn là các đoàn thể, tổ chức, được hình thành liên quan đến chuyên môn, nghề nghiệp, thương mại, và các hoạt động lao động của những người thường là cùng chung một nghề nghiệp”.
Như vậy, nghiệp đoàn Nhật Bản chính là tổ chức do người lao động và Bộ lao động lập lên, là nơi chịu trách nhiệm về lợi ích của những người lao động, đặc biệt là đối với các thực tập sinh kỹ năng đang sinh sống và làm việc tại Nhật Bản.
Hiện nay, nghiệp đoàn còn được biết đến với cái tên khác là “công đoàn”. Tuy nhiên cái tên nghiệp đoàn được sử dụng phổ biến ở Nhật Bản và được nhiều người đi xuất khẩu lao động biết đến hơn là công đoàn.
Ở Nhật Bản, mỗi công ty, doanh nghiệp đều có sự hỗ trợ của các nghiệp đoàn. Mỗi một công ty, doanh nghiệp sẽ do một nghiệp đoàn cụ thể chịu trách nhiệm và có vai trò rất rõ ràng trong việc tuyển dụng lao động ngoài nước đến Nhật Bản làm việc.
Khi các công ty, doanh nghiệp muốn tuyển dụng thực tập sinh hoặc người lao động nước ngoài đến Nhật Bản làm việc thì họ cần thông qua nghiệp đoàn. Các công ty, doanh nghiệp có nhu cầu tuyển dụng sẽ tiến hành gửi yêu cầu, thông tin đến các nghiệp đoàn tại địa phương và mọi quá trình tuyển dụng sẽ thông qua nghiệp đoàn này. Trong quá trình làm việc, nghiệp đoàn và các doanh nghiệp sẽ cùng thảo luận, trao đổi các tiêu chí tuyển chọn lao động. Sau đó cùng nhau thống nhất thông tin tuyển dụng và gửi đến các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ xuất khẩu lao động tại Việt Nam. Thực tập sinh khi sang Nhật Bản làm việc cũng sẽ phải thông qua nghiệp đoàn.
Có thể nói rằng nghiệp đoàn là một yếu tố không thể thiếu đối với người lao động khi tham gia chương trình xuất khẩu lao động Nhật Bản. Trong quá trình tuyển dụng, nghiệp đoàn giữ vai trò “trung gian” chuyên tuyển lao động cho các công ty, doanh nghiệp.

Hoạt động của nghiệp đoàn bao gồm những gì?
Với tầm quan trọng của mình trong việc giúp đỡ người lao động, thực tập sinh đi xuất khẩu lao động Nhật Bản, nghiệp đoàn sẽ thực hiện một số công việc như sau:
- Bổ sung kiến thức chuyên môn, tay nghề, đào tạo kỹ năng cho thực tập sinh dưới sự hỗ trợ của chính phủ Nhật Bản trước khi người lao động đến các xí nghiệp làm việc.
- Kiểm tra, giám sát doanh nghiệp tiếp nhận thực tập sinh tối thiểu 3 tháng một lần. Đối với thực tập sinh mới sang, nghiệp đoàn phải hỗ trợ, thăm hỏi ít nhất một lần một tháng.
- Có trách nhiệm bảo vệ quyền lợi của người lao động khi có vấn đề hoặc tranh chấp xảy ra.
- Hỗ trợ, hướng dẫn và đào tạo tiếng Nhật cho người lao động nước ngoài mới nhập cảnh vào Nhật Bản để họ có thể sử dụng trong công việc và giao tiếp hàng ngày.
- Bổ sung kiến thức về văn hóa, con người và cuộc sống ở Nhật Bản để người lao động nhanh chóng thích nghi và hòa nhập vào lối sống của người Nhật.
- Giúp người lao động hiểu rõ về luật pháp, đặc biệt là luật cư trú và luật lao động để họ có thể biết được quyền lợi và nghĩa vụ của mình.
Nghiệp đoàn có vai trò như thế nào đối với người lao động và doanh nghiệp?
Tầm quan trọng của nghiệp đoàn đối với cá nhân người lao động và tập thể doanh nghiệp được thể hiện cụ thể qua những vai trò dưới đây:
Đối với doanh nghiệp
Liên hệ tuyển dụng người lao động
Như đã đề cập ở trên, các công ty, doanh nghiệp Nhật Bản nếu có nhu cầu tuyển thực tập sinh hoặc người lao động nước ngoài đến Nhật Bản làm việc thì cần thông qua nghiệp đoàn địa phương. Các công ty, doanh nghiệp sẽ tiến hành gửi thông tin đến các nghiệp đoàn, cùng nghiệp đoàn trao đổi các điều kiện, tiêu chí tuyển chọn lao động. Doanh nghiệp phải cho nghiệp đoàn biết được những thông tin cơ bản này để có thể cùng nhau thống nhất thông tin tuyển dụng và gửi văn bản đến các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ xuất khẩu lao động tại thị trường Việt Nam. Mọi quá trình tuyển dụng của doanh nghiệp đều sẽ có mặt của nghiệp đoàn.
Thông thường, để có thể tham gia làm việc tại các công ty Nhật Bản, thực tập sinh đều phải thông qua nghiệp đoàn mới có thể tới được doanh nghiệp. Riêng với trường hợp cán bộ doanh nghiệp được công ty cử sang Nhật Bản làm việc thì người đó sẽ không được gọi là thực tập sinh hay tu nghiệp sinh. Đương nhiên họ cũng sẽ không phải thông qua bất cứ nghiệp đoàn nào.
Cử người sang Việt Nam để tổ chức thi tuyển
Sau khi nhận được số lượng đơn ứng cử nhất định thì nghiệp đoàn sẽ phái cử một vài người cùng doanh nghiệp sang Việt Nam phỏng vấn người lao động và các thực tập sinh. Việc làm này thể hiện sự quan tâm của nghiệp đoàn đối với người lao động.
Kết quả trúng tuyển hay không đều do phía doanh nghiệp quyết định, nghiệp đoàn không có trách nhiệm hay liên quan gì đến bước này. Trong một số trường hợp, nghiệp đoàn chỉ đưa ra lời khuyên và hỗ trợ tư vấn cho doanh nghiệp.

Khảo sát các doanh nghiệp
Mỗi khu vực tại Nhật Bản đều có nghiệp đoàn, mối quan hệ giữa doanh nghiệp và nghiệp đoàn cũng gắn bó cực kỳ chặt chẽ. Chính vì vậy, nghiệp đoàn luôn có những chương trình hỗ trợ lao động (không phân biệt lao động bản xứ hay lao động nước ngoài) và khảo sát doanh nghiệp vào những mốc thời gian cụ thể.
Đối với người lao động
Bảo vệ quyền lợi của người lao động
Đối với người lao động, vai trò chính của nghiệp đoàn là chịu trách nhiệm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của họ. Hàng tháng, nghiệp đoàn sẽ cử cán bộ nhân viên xuống công ty để theo dõi, thăm hỏi, động viên và lắng nghe phản hồi của người lao động. Nếu người lao động có những phản hồi không tốt về doanh nghiệp, chủ lao động thì nghiệp đoàn sẽ có trách nhiệm lắng nghe và đòi lại quyền lợi cho họ. Khi có vấn đề xảy ra, nghiệp đoàn sẽ là người đứng giữa giải quyết các mâu thuẫn phát sinh giữa doanh nghiệp và người lao động.
Tất cả lao động kể cả trong nước hay ngoài nước đều được hưởng quyền và lợi ích giống nhau. Nghiệp đoàn sẽ không phân biệt đối xử giữa họ. Vì vậy, các thực tập sinh, tu nghiệp sinh Việt Nam sinh sống và làm việc tại Nhật Bản có thể liên hệ với nghiệp đoàn để nhận sự bảo hộ và giúp đỡ khi cần thiết.
Quản lý người lao động
Bạn đi xuất khẩu lao động theo nghiệp đoàn nào thì nghiệp đoàn đó sẽ có trách nhiệm trực tiếp quản lý bạn. Hàng tháng sẽ có người bên nghiệp đoàn xuống động viên, thăm hỏi tình hình sinh hoạt, học tập và làm việc của người lao động trong thời gian họ sinh sống và làm việc tại Nhật Bản.

Hỗ trợ xử lý tranh chấp hay tai nạn trong quá trình làm việc
Trong quá trình làm việc không thể tránh khỏi va chạm, tranh chấp hay tại nạn. Nếu có tranh chấp xảy ra hoặc người lao động gặp tai nạn phải nhập viện, nghiệp đoàn sẽ đến bệnh viện trực tiếp thăm hỏi, động viên và giải quyết vấn đề. Nếu nghiệp đoàn không thể giải quyết được vấn đề đó thì người lao động có thể liên hệ trực tiếp đến Hiệp hội thực tập kỹ năng quốc tế (OTIT) để được giúp đỡ và hỗ trợ.
Tại sao thực tập sinh nên chọn các nghiệp đoàn lớn
Khi lựa chọn đi xuất khẩu lao động Nhật Bản, ngoài mức lương và ngành nghề, người lao động cần chọn lựa các nghiệp đoàn lớn và uy tín bởi:
- Những nghiệp đoàn lớn, nghiệp đoàn truyền thống đều là những đơn vị đã hoạt động lâu năm, đã từng tuyển nhiều thực tập sinh sang làm việc và nhận được những phản hồi tích cực của người lao động.
- Những nghiệp đoàn lớn sẽ có đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, hỗ trợ người lao động, thực tập sinh kịp thời, nhanh chóng và giúp đỡ họ trong quá trình làm việc hay sinh sống tại Nhật.
- Nghiệp đoàn luôn là đơn vị thường xuyên khảo sát doanh nghiệp, lắng nghe ý kiến, phản ánh của người lao động, đánh giá doanh nghiệp có đạt điều kiện hay không. Đối với các nghiệp đoàn lớn việc khảo sát, theo dõi thường xuyên doanh nghiệp sẽ giúp đảm bảo quyền và lợi ích của người lao động.
- Nghiệp đoàn lớn sẽ tuyển lao động cho nhiều công ty, hạn chế tối đa tình trạng hủy đơn hàng, đảm bảo lịch bay đúng hạn cho người lao động
Những tiêu chí dùng để đánh giá nghiệp đoàn Nhật Bản
- Có nhiều lao động Việt sang làm việc
- Được thực tập sinh đang làm việc tại đây đánh giá cao và có phản hồi tốt
- Số lượng tuyển dụng lớn
- Tiêu chí tuyển chọn lao động khắt khe
Danh sách các nghiệp đoàn Nhật Bản uy tín
Đối với người lao động mà nói lựa chọn đúng nghiệp đoàn là điều vô cùng quan trọng. Bạn nên sáng suốt trong việc lựa chọn nghiệp đoàn vì đây sẽ là nơi thay mặt bạn đứng ra đòi lại quyền lợi và những thứ bạn xứng đáng được hưởng. Dưới đây là một số nghiệp đoàn lớn và uy tín mà chúng tôi đã tổng hợp được.
- Nghiệp đoàn Fukuoka
- Nghiệp đoàn Sakura
- Nghiệp đoàn Fuji
- Nghiệp đoàn Asia Nhật Bản
- Nghiệp đoàn Nishinihon Nhật Bản,…
Danh sách các nghiệp đoàn Nhật Bản cần tránh
Không phải nghiệp đoàn nào cũng thực hiện đúng vai trò và trách nhiệm của mình. Có rất nhiều nghiệp đoàn thay vì tranh giành quyền lợi cho người lao động thì họ lại gây ra tổn thất cho người lao động, bênh vực doanh nghiệp Nhật một cách vô lý. Dưới đây là danh sách các nghiệp đoàn Nhật Bản bị các thực tập sinh Việt Nam tố giác là không uy tín. Tốt nhất bạn nên tránh các nghiệp đoàn này càng xa càng tốt.
- Công ty nông nghiệp Chukyo-Sangyo tỉnh Ishikawa, thành phố Hakui: Không tăng lương tăng ca ngoài giờ, không cho nghỉ phép,…
- Nghiệp đoàn えひめEX協同組合 tỉnh Ehime: Đánh đập, đe dọa thực tập sinh, không cho sử dụng điện thoại, không cho tự do đi lại,…
- Nghiệp đoàn Business Assist tỉnh Hyogo, thành phố Ono: Không giúp đỡ người lao động, có dấu hiệu ngược đãi, ép họ làm việc trong điều kiện không thoải mái.
- Nghiệp đoàn Good Harmony Kyodo Kumiai tỉnh Hyogo
- Công ty phái cử CEO: Phân biệt giữa người Nhật và người Việt, lương ngày lễ, ngày nghỉ được tính như lương ngày thường.
- Công ty xúc xích và thịt hun khói Shinshuu hamu ở Udea Nagano: Lương ngày nghỉ, ngày lễ chỉ được tính như lương ngày thường,…
Trên đây là những thông tin cơ bản về nghiệp đoàn và vai trò của nghiệp đoàn đối với doanh nghiệp và người lao động. Trong quá trình tìm tòi nghiên cứu thông tin đi xuất khẩu lao động, bạn nên tỉnh táo và tìm hiểu thật kỹ về những nghiệp đoàn mình định lựa chọn để tránh những rắc rối ảnh hưởng trực tiếp đến công việc cũng như sức khỏe của bản thân. Nếu bạn có thắc mắc hoặc quan tâm đến các chương trình xuất khẩu lao động Nhật Bản của HIGOI hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua số hotline 02422466366 để được tư vấn và hướng dẫn cụ thể.